Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Depresja dziecięca.
Temat: Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Depresja dziecięca.
Opracowanie tematu: Katarzyna Biłyk (psycholog), Marzanna Przystałowska
Oznaki zdrowia psychicznego u dzieci:
- radość, spontaniczność, otwartość
- ciekawość w poznawaniu otaczającego świata
- zaufanie do najbliższych osób w rodzinie, szkole
- aktywność fizyczna, kreatywność
Bardzo ważne jest zapobieganie złym stanom psychicznym poprzez:
okazywanie dzieciom akceptacji, zrozumienia, mądrego wsparcia i bezwarunkowej miłości.
Czym jest depresja?
Depresja jest stanem długotrwale obniżonego nastroju
(z najczęściej towarzyszącymi innymi objawami)
Jej przebieg może mieć postać:
- przewlekłą, ze stałym nasileniem objawów,
- nawracających stanów (oddzielonych okresami dobrego samopoczucia).
Wg Krystyny Kmiecik-Baran (psychologa i socjologa) przyczyn dziecięcej depresji częściej należy doszukiwać się na zewnątrz, we wpływie otoczenia, niż w osobowości dziecka. Z jej badań wynika, że już 40-50% dzieci w szkołach podstawowych nie ma poczucia sensu życia, a 30% miewa również myśli samobójcze.
Depresja w czasie pandemii:
U co trzeciego nastolatka (częściej u dziewcząt) występują objawy depresji!!!
Ogólne objawy alarmujące ( najczęściej kilka jednocześnie):
- zmniejszenie poziomu energii lub aktywności
- mała wiara w siebie i poczucie niedostosowania
- trudności z koncentracją
- płaczliwość, smutek
- utrata zainteresowań i radości z czynności wcześniej sprawiających przyjemność
- poczucie bezradności i zamartwianie się
- dostrzegalne nie radzenie sobie ze zwykłymi obowiązkami codziennego życia
- pesymizm wobec przyszłości lub rozpamiętywanie przeszłości
- wycofanie się z życia społecznego
- zmniejszona rozmowność
Objawy u młodszych dzieci:
- „poważniejszy wygląd”
- wygląd chorego dziecka
- utrata spontaniczności i radości życia
- płaczliwość lub rozdrażnienie
- krzywdzenie samych siebie (uderzanie głową w ścianę,rękoma w brzuch, w głowę)
- nudzenie się wszystkim
- myśli i groźby samobójcze
Objawy u starszych dzieci:
- pogorszenie wyników w nauce
- zachowania opozycyjne , zawsze są na „nie”
- problemy z rówieśnikami
- agresja i autoagresja
- wyrażana nienawiść do siebie i innych
- zmiany w ubiorze
- ucieczki z domu, wagary
- nadwrażliwość na krytykę
- problemy z koncentracją uwagi
- wypowiadanie treści samobójczych
Zachowania depresyjne u dzieci:
- Nadmierne uogólnianie- założenie, że pojedyncze negatywne doświadczenie to zapowiedź kolejnych takich doświadczeń, np. „nie poczęstowała mnie cukierkiem. Już nikt nigdy niczym się ze mną nie podzieli”
- Wybiórcza uwaga- wyszukiwanie elementów potwierdzających negatywne założenia „dostałam jedynkę, bo jestem beznadziejna”
- Pomijanie pozytywów- skupianie się na negatywnych aspektach sytuacji „dostałam 95 pkt na 100, zawaliłam 5 zadań, jestem zerem”
- Negatywne przepowiadanie przyszłości- „Spóźniłem się do szkoły- nauczyciele mnie nienawidzą i na pewno nie zdam”
- Potwierdzenia za pomocą emocji- „Skoro czuję się nikomu niepotrzebny”= „Jestem nikomu niepotrzebny”
- Stwierdzenia typu muszę, powinienem- myślenie zdominowane powinnościami i nakazami
- Bezpodstawne odnoszenie do siebie negatywnych doświadczeń np. mama się złości - „na pewno to moja wina, zrobiłem coś nie tak”
- Etykietowanie (ubliżanie sobie)- „jestem głupi” „idiota ze mnie”
Postacie depresji:
- postać apatyczna: bierność, brak radości, uczucie pustki, nudy, braku sensu
- postać buntownicza: zachowania buntownicze i agresywne, poczucie niższej wartości i brak wiary w przyszłość
- postać rezygnacyjna: brak wiary w siebie, brak planów życiowych, poczucie oczywistości i pesymistyczne spojrzenie na własną przyszłość
- postać labilna: zmienność nastrojów, zachowania samobójcze w okresie obniżenia nastroju
Udzielenie pomocy dziecku w przypadku podejrzenia depresji lub pojawienia się myśli samobójczych:
W przypadku kryzysu szukamy pomocy (nie winnych)!!!
1. Szkoła (wychowawca, pedagog, zaufany nauczyciel)
2. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna (psycholog)
3. Służba zdrowia (pediatra, psycholog dziecięcy, psychiatra dziecięcy)
4. Strona: wyleczdepresje.pl
5. Telefony zaufania: 111123
225949100 (środa i czwartek od 17 do 19)
116111 (dla dzieci)
